Buitenmuseum à la Normandië
Ine Pennink doet in Frankrijk inspiratie op voor herdenking in Beekbergen
INE PENNINK MET DE JEEP VAN HAAR VADER JAN BIJ HET OORLOGSMONUMENT IN BEEKBERGEN. FOTO MAARTEN SPRANGH
Ine Pennink (59) van de Stichting 4 en 5 mei in Beekbergen kon het maar moeilijk verkroppen dat er nu al twee jaar niks mag tijdens de herdenking. Dus kroop ze achter de computter en bedacht een volledig coronaproof buitenmuseum langs de Dorpstraat in de vorm van 25 vlaggen van personen die in de oorlog het leven lieten. Een idee dat ze twee jaar geleden oppikte in Normandië.
OLGER KOOPMAN
,,Het begon met dat ene zinnetje: ‘Ine, dat moeten we in Beekbergen toch ook kunnen doen’. Uitgesproken door een lid van de groep tijdens onze trip naar Normandië. Daar waren we in verband met het 75-jarig jubileum van de landing en terwijl we daar rondliepen waren we erg onder de indruk van het eerbetoon door middel van vlaggen aan de lantaarnpalen voor alle slachtoffers daar. Zo’n mooi en direct gebaar. Dat zinnetje, daar uitgesproken, is altijd in mijn achterhoofd blijven zitten.”
,,Het kwam pas weer boven borrelen nadat de jubileumherdenking vorig jaar hier in Beekbergen op een sof uitdraaide. We wilden flink uitpakken en man, wat hadden we een mooi programma! Met onder meer Jan Terlouw, een filmavond in het park en een muziekfestival voor de jeugd. Maar toen brak het virus uit.”
,,Eerst dachten we, nou dan maken we er in 2021 wel een ’75+1′ viering van. Maar helaas daar ging gaandeweg ook een streep door. Maar die zin spookte nog steeds door mijn hoofd en tijdens de lange lockdownavonden afgelopen winter ben ik achter mijn pc gekropen en aan de slag gegaan. Want weer niks tijdens 4 en 5 mei: dat kon ik echt niet verkroppen.”
,,Tja, het herdenken van de oorlog is me nu eenmaal met de paplepel ingegoten. Mijn vader Jan Bouw – die zelf als jongen de oorlog meemaakte – was daar erg van. Hij kocht onder meer een Amerikaanse legerjeep, die al 35 jaar in de familie zit en is ook de ontwerper van het oorlogsmonument in het park hier. Met de twaalf namen die daar opstaan, ben ik begonnen. Die moesten sowieso zo’n vlag krijgen.”
,,Maar dat vond ik wel wat weinig en toen ik op onderzoek uitging stuitte ik op veel meer verhalen en namen. Verzetsmensen die geëxecuteerd zijn, een vijftal vliegtuigen die zijn neergestort, een joodse burger die is afgevoerd, de tragische beschieting bij restaurant de Smittenberg van een Engels jachtvliegtuig op evacuees uit Arnhem waarbij 17 doden vielen. Oh ja, en natuurlijk Anne Frank, want die logeerde in 1941 een paar weken in Beekbergen (zie kader, red.). Ik kwam uiteindelijk op 25 vlaggen!”
,,Die hangen straks van 17 april, de dag dat Beekbergen werd bevrijd, tot zaterdag 8 mei aan lantaarnpalen langs de Dorpstraat in Beekbergen. Ze zijn 75 bij 175 centimeter groot, met in het midden de foto, daaronder in het blauw de naam en leeftijd en de datum van overlijden en bovenaan in het rood de tekst ‘Opdat wij niet vergeten’. Een beetje een oubollige tekst, ik geef het toe, maar het dekt wel helemaal de lading.”
Wandelen
,,Op de vlag zit ook een QR-code en als je die scant, open je het verhaal dat achter deze persoon schuil gaat. Op die manier hebben we een coronaproof buitenmuseum gecreëerd, waar je op je eigen tijd langs kunt wandelen en kunt herdenken. De verhalen zijn trouwens ook gewoon op onze website te zien.”
,,Het was een flinke klus, maar gelukkig stond ik er niet alleen voor. Onder meer Geert Starink van Museum Deelen en René Broere van Museum Collectie ’40-’45 hebben me enorm geholpen. De zoektocht zelf heb ik ook als bijzonder en soms zeer confronterend ervaren. Je wordt er in meegesleept.”
,,Neem het verhaal van die beschieting op de Arnhemse evacuees. Dan lees je in het verslag van de politie destijds een gedetailleerde beschrijving van een van de slachtoffers, jonkvrouw Pauline Louise Rethaan Macaré uit Arnhem: ‘…gekleed in zwarte mantel met rode roos en zwarte hoed’. Dat grijpt me dan echt bij de keel. Iedereen moest vluchten, rang of stand maakten niet uit. En die mensen stierven vlakbij mij om de hoek, waar ik dagelijks wandel….”
Snel vergeten
,,Of het verhaal van de Joodse man, Wim Biene, die is weggevoerd en waar in 2018 een Stolperstein voor is gelegd. Ik kon verder niets over hem vinden. Wie hij was, wat hij deed. Zijn familie heeft me daar uiteindelijk bij geholpen. Het geeft maar aan hoe snel we vergeten, en dat mag niet gebeuren. Juist daarom heb ik me hier zo in vastgebeten. Opdat wij blijven gedenken!”
Bron: De Stentor, zaterdag 3 april 2021